نگاهى به تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى(ع)

author

  • سعید رضوی
Abstract:

 نقد و بررسى «تفسیر امام حسن عسکرى(ع)» از حیث سندى و محتوایى و صحت و سقم انتسابش به آن حضرت(ع) است. نویسنده پس از گزارش سبک و سند تفسیر به بررسى شخصیت رجالى مفسّر استرآبادى - مهم‌ترین راوى تفسیر حاضر - پرداخته و از مجموع گفته‌ها و اظهار نظر موافقان و مخالفان به این نتیجه رسیده است که دلیلى بر تضعیف و دلیل منصوصى بر توثیق وى وجود ندارد. بنابراین، مفسّر استرآبادى مجهول‌الحال است، جز اینکه گروهى از رجال نامدار شیعه به وى اعتماد کرده‌اند. سپس نظرات رجالیان را درباره راویان اصلى تفسیر »ابویعقوب یوسف‌بن محمد بن زیاد« و »ابوالحسن على‌بن محمد بن سیار« آورده و نظرات قرآن‌پژوهان و محدثان را درباره سند و محتواى تفسیر ذکر کرده است. نویسنده معتقد است گرچه در کتاب‌هاى اربعه رجالى، راویان تفسیر، توثیق نگردیده‌اند، ولى هیچ دلیلى بر تضعیف آنان نیز وجود ندارد. از سوى دیگر، شیخ صدوق به راویان اعتماد کرده و در آغاز من لا یحضره الفقیه، روایت راویان تفسیر را حجت الهى، یاد کرده است. این نکته نیز قابل توجه است که روایت‌هاى تفسیر، در بعضى موارد، اسلوب روایى خود را حفظ کرده، با عبارات شناخته شده از امامان (ع) نقل شده و در مواردى هم نقل به مضمون شده است که گرچه عبارات راویان ضعیف است، ولى مطلب ادا گردیده است. در کنار وجود روایت‌هاى ضعیف و مغایر با واقعیت در تفسیر، روایت‌هاى معتبر که با قواعد، هماهنگ و با دیگر روایات هم‌خوان است، در این تفسیر فراوان است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ابوجعفر مرعشی راوی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)

ابوجعفر مرعشی محدثی بوده که ابومنصور طبرسی و ابوسعد سمعانی بی­واسطه از او روایت کرده‌اند. طبرسی در کتاب الاحتجاج روایات تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) را از ابوجعفر مرعشی نقل کرده­است. نویسندۀ الاحتجاج تمام روایات را بدون ذکر سند آورده­است؛ اما روایات تفسیر یادشده را به­دلیل عدم اشتهار این تفسیر، با ذکر سند مقرون ساخته­است. سمعانی نیز در الانساب ابوجعفر مرعشی را شنا...

full text

نگاهی به تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع)

نقد و بررسی «تفسیر امام حسن عسکری(ع)» از حیث سندی و محتوایی و صحت و سقم انتسابش به آن حضرت(ع) است. نویسنده پس از گزارش سبک و سند تفسیر به بررسی شخصیت رجالی مفسّر استرآبادی - مهم ترین راوی تفسیر حاضر - پرداخته و از مجموع گفته ها و اظهار نظر موافقان و مخالفان به این نتیجه رسیده است که دلیلی بر تضعیف و دلیل منصوصی بر توثیق وی وجود ندارد. بنابراین، مفسّر استرآبادی مجهول الحال است، جز اینکه گروهی از ر...

full text

سند تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع)

انتساب تفسیر امام حسن عسکری(ع) در بین علما، همواره محل بحث و اختلاف نظر بوده است. یکی از دلایل مهم مخالفان این تفسیر، ضعف سند آن است. مقالۀ حاضر با تحلیل سند این تفسیر و بررسی دیدگاه های مختلف در این زمینه، در صدد بررسی انتساب این تفسیر است. تحلیل سند تفسیر نشان می دهد که برخی از افراد سلسلۀ سند که شامل استرآبادی و راویان این تفسیر می شود، مجهول الحال اند؛ ازاین رو، سند تفسیر ضعیف است و انتساب ...

full text

تفسیر منسوب به امام حسن عسگری (ع) در بررسی علامه شوشتری

تفسیر منسوبه به امام حسن عسگری (ع) از جمله تفاسیر اولیه شیعه است که بسیار زود هنگام اعتبار آن مورد بحث بوده است. مخالفان این تفسیر به لحاظ سندی و متنی به بحث از آن پرداخته اند. علامه شوشتری نیز از جمله این مخالفان است که در الاخبار الدخیله به اجمال به بحث از سند آن می پردازد، هم چنان که متن آن را نیز به نقد می کشد. نقد محتوایی او از این تفسیر، مفصل ترین نقد از آن محسوب می شود. او در نقد خود از ...

full text

بررسی تاریخی ـ روایی مسئله‌ طلاق‌های مکرر و منسوب به امام حسن(ع)

یکی از مسائل مطرح شده درباره امام حسن(ع)، مطلاق بودن ایشان است. مسئله اصلی این پژوهش، بررسی تاریخی ـ روائی این نسبت و علل و اسباب تاریخی آن است. به نظر می‌رسد، این نسبت، ریشه در خصومت خلفای عباسی با حسن بن علی(ع)، (به دلیل قیام‌های حسنیان) دارد؛ زیرا که در احادیث و اسناد تاریخی معتبر قبل از دوره عباسی، اثری از این اتهام به چشم نمی‌خورد. اختلاف فراوان در شمار همسران، نبود نام و نشان از آنان در ت...

full text

بررسی تاریخی ـ روایی مسئله طلاق های مکرر و منسوب به امام حسن(ع)

یکی از مسائل مطرح شده درباره امام حسن(ع)، مطلاق بودن ایشان است. مسئله اصلی این پژوهش، بررسی تاریخی ـ روائی این نسبت و علل و اسباب تاریخی آن است. به نظر می رسد، این نسبت، ریشه در خصومت خلفای عباسی با حسن بن علی(ع)، (به دلیل قیام های حسنیان) دارد؛ زیرا که در احادیث و اسناد تاریخی معتبر قبل از دوره عباسی، اثری از این اتهام به چشم نمی خورد. اختلاف فراوان در شمار همسران، نبود نام و نشان از آنان در ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 5-6

pages  312- 331

publication date 1996-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023